De Santini Collectie

De Santini-Collectie geldt in vakkringen als een van de omvangrijkste en waardevolste bronnen van Italiaanse muziek uit de 16e tot de 19 eeuw. Ze omvat circa 20.000 titels in ongeveer 4500 manuscripten en ongeveer 1200 gedrukte uitgaven. Zij bestaat voornamelijk uit geestelijke muziek. Wereldlijke muziek maakt ongeveer een vierde van het geheel uit, terwijl instrumentale muziek weinig voorkomt. Bovendien zijn er nog een aantal muziektheoretische afhandelingen.

Deze unieke collectoe wird door de romeinse priester en musicus Abt Fortunato Santini (1777 – 1861) verzameld. Reeds als kind in een weeshuis ontving hij (o.a. van Guiseppe Jannacconi) een muziekopleiding, die hij ook tijdens zijn studies en na zijn priesterwijding voortzette. Ondersteund door kardinaal Odescaldi kreeg Santini toegang tot kerkelijke en adellijke archieven, waar hij talrijke manuscripten en gedrukte uitgaven kopieerde of van handschriften van afzonderlijke stemmen partituren opstelde (de laatste kopien stammen van 1856). Samen met de muzikale erfenis van zijn leraar Jannacconi ontstond zo snel een opmerkelijke collectie. In het jaar 1820 verscheen zijn eerste cataloog met ongeveer 2000 titels, waardoor hij ook internationaal bekend wird. Door middel van ruil met buitenlandse muziekgeleerden en musici kwamen er nu ook o.a. duitse, engelse, franse werken in de collecie.

In 1853 ging de jonge clericus Bernhard Quante uit Münster, kapelaan aan de cathedraal en leraar voor kerkmuziek, naar Rome en leerde daar Santini kennen.Het is aan zijn initiatief te danken, dat Santini de collectie aan het bisdom Münster verkocht onder de voorwaarde, dat ze tot aan zijn dood in Rome zou blijven. In 1862 werd de collectie naar Münster gebracht, waar ze in vergetelheid raakte.

Pas na 40 jaar bezocht de muziekauteur Edward Dent de Santini-collectie, om materiaal over Allessandro Scarlatti te zoeken. Hij beschreef in een tijdschriftartikel de slechte toestand van de collectie. Daarna begon Joseph Killing voor zijn dissertatie "Kirchenmusikalische Schätze der Bibliothek des Abbates Fortunato Santini" (1908) het geheel te inventariseren en te catalogiseren, maar mede door zijn vroegtijdig sterven bleef de cataloog onvolledig.

In het jaar 1923 werd de collectie voor 25 jaar aan de universiteitsbibliotheek uitgeleend. De muzikaal-wetenschappelijke afdeling van de universiteit Münster en vooral Karl Gustav Fellerer zorgden voor de catalogisering en het gereedmaken voor gebruik van de collectie. Tussen 1931 en 1937 verscheen in het "kirchenmusikalische Jahrbuch" een alfabetisch cataloog van de geestelijke werken. Omdat dit tijdschrift door de nationaal-socialisten werd verboden, bleef ook deze cataloog onvolledig.

De volledige kaartencataloog van de universiteitsbibliotheek werd in october 1943 bij een bombardement vernietigd. De collectie zelf was elders opgeslagen en kon na het einde van de oorlog onbeschadigd naar de universiteitsbibliotheek worden teruggebracht. Door een overstromingsramp in januari 1946 wird ongeveer 5% van de collectie doorweekt en kon alleen nog gedeeltelijk worden gered. Belangrijke manuscripten (o.a. van Palestrina en Pergolesi) gingen verloren.